Qizilqum cho'lining qizil qumlari

Issiq quyosh, issiq qum,
Issiq lablar - suv bir qultum ichadi,
Issiq cho'lda iz ko'rinmaydi,
Ayting-chi, karvonchi: "suv qachon?"…

Qo'shiqning ushbu satrlari Navoiy viloyatidagi Qizilqum cho'lining markazida joylashgan Uchquduq shahriga bag'ishlangan. Agar siz kosmosdan olingan rasmlarga qarasangiz, cho'lning markazida ham, uning chekkalarida ham bir nechta suv havzalarini ko'rishingiz mumkin. Cho'lda suv qayerdan va nima uchun qurib ketmasligi ko'pchilik uchun sir bo'lib qolmoqda.

Cho'lning asosiy qismi O'zbekiston hududida, shuningdek Qozog'iston va qisman Turkmanistonda joylashgan. Cho'lda yorqin qizil rangli barxanlarning keng uchastkalari mavjud, shuning uchun cho'lning nomi: qizil qum qizil qum. Shimoldan janubga cho'zilgan qumtepalar balandligi 70 metrga etishi mumkin. Orol dengiziga yaqinroq, loy tuprog'ida xarakterli yoriqlar bo'lgan sho'r botqoqlar va takirlar mavjud.

Keskin kontinental iqlim va qurg'oqchil (qurg'oqchil) mintaqaga qaramay, Qizilqum qumli va Toshloq cho'l flora va faunaga boy. Bu erda yovvoyi lolalar, oq va qora saksovul, Rixter Hodgepodge, tuzli kirpi, shuvoq, haşhaş paydo bo'lishi mumkin. Hayvonot dunyosi vakillaridan cho'lda jayronlar, cho'l tulkilari, o'rta Osiyo yer sincaplari, bo'rilar, dog'li Mushuklar, bustardlar, dasht burgutlari, tepalikli larklar, shuningdek ko'plab ilonlar va sudralib yuruvchilar yashaydi.

Qizig'i shundaki, cho'l hududida bir nechta Qizilqum ko'llari va tog ' massivlarini topish mumkin: Tamditau (balandligi 922 metr), Kuljuktau (balandligi 785 metr), Bukantau (balandligi 764 metr). Uchquduq yaqinida uran qazib olinadi. Zarafshon tog'lari yaqinida dunyodagi eng yirik oltin konlaridan biri joylashgan.

Qadimgi odam jonsiz cho'lda yashay olmas edi, ammo Bakantau tog ' tizmasi hududida qadimgi odamlar tasvirlangan neolit davrining tosh rasmlarini ko'rishingiz mumkin. Kichik tuzli Lbukan ko'llari yaqinida ko'plab to'xtash joylari topilgan va o'rganilgan, tosh qurollari va ularni ishlab chiqarish uchun chiqindilar topilgan. Lbukan ko'llarida qadim zamonlardan beri osh tuzi qazib olingan, bu amaliyot bugungi kunda ham davom etmoqda.

Bugungi kunda Qizilqum cho'li juda yaxshi o'rganilgan. Navoiy viloyatida bir nechta ekoturizm markazlari va yurt lagerlari mavjud bo'lib, ularda har kim haqiqiy cho'l ko'chmanchilarining turmush tarzini his qilish uchun to'xtashi mumkin.